Vilalba
O esplendoroso pasado da vila de Vilalba faise patente ao pasear polas rúas do seu centro histórico. O percorrido tradicional iníciase na praza de Suso Gaioso, onde se sitúa a casa da cultura e oficina de turismo, a fonte da estrada e a Pravia, exemplar de pradairo que forma parte do Catálogo de Árbores Senlleiras de Galicia.
Desde esta praza dirixirémonos cara á antiga zona intramuros da vila, onde as murallas que a circundaban perviven en topónimos como a Porta da Cima ou en restos como os que se achan ao fondo da rúa Sol, onde ademais pódese admirar a arquitectura típica local.
Nesta parte do casco antigo de Vilalba destaca ademais a igrexa de Santa María, construída en 1894 no lugar onde estivo unha primitiva igrexa dedicada a San Juan, demolida en 1865. Especial mención merece o emblema da localidade: a torre da homenaxe do castelo dos Andrade, Señores de Vilalba. Dita torre foi reconstruída no século XIV e do seu deseño orixinal, conserva a planta octogonal, almeas, seteiras, unha porta con arco e un xabaril de pedra, emblema da liñaxe dos Andrade. Actualmente atópase restaurada, acollendo un Parador Nacional de Turismo.
E ademais…
* O Museo de Arqueoloxía e Prehistoria de Vilalba custodia unha colección de obxectos ordenados cronoloxicamente que abarcan desde o Paleolítico ata o proceso de Romanización. Todos eles permítennos achegarnos á forma de vida dos primeiros habitantes que poboaron diferentes zonas de Galicia, con especial representación dos xacementos da Comarca da Terra Chá.
* Na contorna natural máis próximo a Vilalba, destaca a área recreativa da Magdalena, cuxo contorna fluvial pódese percorrer a pé ata o muíño de O Rañego, exemplo de arquitectura popular rehabilitado. Ademais, en Codesido, a auga da Charca do Alligal destaca polas súas propiedades curativas para as doenzas de pel.
* No que se refire ás festas, os produtos gastronómicos locais adquiren un destacado protagonismo en citas como a feira do capón, celebrada en decembro, e a feira do queixo de San Simón, que ten lugar en abril. As festas patronais de San Ramón, a finais de agosto e principios de setembro, a feira de artesanía e o Festival FIV completan a axenda de lecer da localidade.